Quando uero crimen est notum aliis, et non iudici, nec tunc sine examinatione feriendum est, quin in crimen sibi occultum iudex sententiam ferre non debet.
Unde Euaristus Papa ait:


Sententia non precipitanter ferenda est
Deus omnipotens, ut nos a precipitandae sententiae prolatione conpesceret, cum omnia nuda et aperta sint oculis eius, mala tamen Sodomae noluit audita iudicare prius, quam manifeste cognosceret que dicebantur, unde ipse ait: "Descendam, et uidebo, utrum clamorem, qui uenit ad me, opere conpleuerint, an non est ita, ut sciam." Deus omnipotens, cui nichil est absconditum, sed omnia ei manifesta sunt antequam fiant, non ideo hec et alia multa (que ob prolixitatem capitulo non inseruimus) per se inquirere dignatus est, non quod ea ignoraret, sed ut nobis exemplum daret, ne precipites in discutiendis et iudicandis negotiis essemus, et ne mala proximorum prius quisquam presumat credere quam probare. Cuius exemplo monemur, ne ad proferendam sententiam umquam precipites simus, aut temere indiligenterque indiscussa quoquo modo iudicemus, dicente ueritatis uoce: "Nolite iudicare, ut non iudicemini: in quo enim iudicio iudicaueritis iudicabimini," et reliqua. Mala uero audita nullum moueant, nec passim dicta absque certa probatione quisquam umquam credat, sed ante audita diligenter inquirat, nec precipitanter quid aliquis agat. Si enim Deus omnium cognitor Sodomorum mala, quorum clamor ad celum usque peruenerat, omnia sciens prius, nec credere, nec iudicare uoluit, quam ipse ea cum fidelibus testibus diligenter inuestigans, que audierat, opere conprobaret, nos qui sumus homines et peccatores, quibus incognita sunt occulta iudicia Dei, hec precauentes, nullum ante ueram iustamque probationem iudicare aut dampnare debemus, manifeste Paulo apostolo dicente: "Tu, quis es, qui iudicas alienum seruum? Suo enim domino stat aut cadit."

Quando autem crimen notum est iudici aliis, aliquando reus inficiatur factum, ueluti si quis negaret se interfecisse eum, quem sub oculis iudicis in conspectu multorum interfecerat. Hic, quia se reum negat, sine examinatione feriri non potest. Aliquando ipsa euidentia operis reum testatur, quando opere publico crimen suum confitetur, tunc post secundam et tertiam correctionem sine examinatione dampnandus est, si incorrigibilis extiterit. In hoc itaque ultimo casu intelligenda est auctoritas illa Ambrosii et Nicolai: "Manifesta accusatione non indigent." Fornicator enim ille, in quem sine examinatione sententia apostolica processerat, publice coram omnibus nouercam suam pro uxore habebat. Lotharius quoque, de quo Nicolaus scribit, similiter uxorem suam publice dimiserat, et aliam superduxerat.