Cologne, Dombibliothek 127, fol. 9r
Justinian, Digest 1.1.3: Ius naturale est quod natura omnia animalia docuit. Nam ius istud non humani generis proprium est, sed omnium animalium, quae in caelo, quae in terra, quae in mari nascuntur. Hinc descendit maris atque feminae coniugatio, quam nos matrimonium appellamus, hinc liberorum procreatio et educatio (Ius naturale is what nature has taught all animals. That ius is not just the ius of the human race, but of all animals that are born in the earth and the sea. From this ius comes the joining of men and women, which we call marriage, and from this ius the procreation and raising of children)
Quid sit ius naturale. [Isidor. eod. c. 4.]
Ius naturale est commune omnium nationum, eo quod ubique instinctu nature, non constitutione aliqua habetur, ut viri et femine conjunctio, liberorum successio et educatio, communis omnium possessio et omnium una libertas, acquisitio eorum, quae celo, terra marique capiuntur; item deposite rei vel commendate pecuniae restitutio, violentie per vim repulsio. § Nam hoc, aut si quid huic simile est, nunquam injustum, sed naturale equumque habetur.