Cicero,
De Inventione, 2.53.16
Justitia est
habitus animi, communi utilitate conservata,
suum cuique tribuens dignitatem.
Eius initium est ab
natura profectum; deinde quaedam in consuetudinem ex utilitatis ratione
venerunt: postea res et ab natura profectas et ab consuetudine probatas
legum metus et religio sanxit.
Justice is a habit of the mind which
attributes to each person his dignity and his <ius>, preserving a due regard to the
general welfare. Its first principles proceed from nature. Subsequently some
practices became established by universal custom, from a consideration of
their utility; afterwards the fear of the laws and religion sanctioned
proceedings which originated in nature, and had been approved of by custom. |
St. Augustine, DE DIVERSIS
QUAESTIONIBUS LXXXIII
Quaestio 31: Sententia
Ciceronis, quemadmodum virtutes animi ab illo divisae ac definitae sint
(Cic. lib. 2 de Invent.).
PL 40.20
Justitia est habitus animi,
communi utilitate
conservata, suam (suum?) cuique tribuens dignitatem. Ejus initium est ab natura
profectum: deinde
quaedam
in consuetudinem ex utilitatis ratione venerunt: postea res et ab natura
profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit. Natura
ius est, quod non opinio genuit, sed quaedam innata vis inseruit, ut
religionem, pietatem, gratiam, vindicationem observantiam, veritatem. |
Cassiodorus Vivariensis: M. AURELII CASSIODORI DE ANIMA., PL
70.1290.
Justitia est habitus
animi, pro communi utilitate servatus, suam cuique tribuens dignitatem. Contra
confusa et incerta prudentia utiliter adhibetur. Prudentia vero est rerum
bonarum et malarum verax scientia.
Alicuin, DISPUTATIO DE
RHETORICA ET DE VIRTUTIBUS SAPIENTISSIMI REGIS KARLI ET ALBINI MAGISTRI
Iustitiae rationem expone. A. Iustitia
est habitus animi unicuique rei propriam tribuens dignitatem: in hac
divinitatis cultus et humanitatis iura et aequitas totius vitae conservatur.
K. Eius quoque partes pande. A. Partim illa est ex naturae iure, partim ex
consuetudinis usu. K. Quomodo ex naturae iure? A. Quia partes illius quaedam
naturae vis inserit, ut relegionem, pietatem, gratiam, vindicationem,
observantiam, veritatem.
-
Rabanus Maurus, De rerum
naturis PL 111.417
Justitia est habitus animi,
unicuique rei propriam tribuens dignitatem. In hac divinitatis cultus, in hac
humanitatis jura, et aequitas totius vitae conservatur. Haec partim ex naturae
jure, partim ex consuetudinis usu constat: quia partes illius quoddam naturae
jus inserit, ut religionem, pietatem, gratiam, vindicationem, observationem,
veritatem: quarum definitio talis esse poterit.
iustitiae quidem diffinitio
talis est. Iustitia est habitus animi unicuique rei propriam tribuens dignitatem.
In haec diuinitatis cultus, in hac humanitatis iura, et aequitas totius uitae
conseruatur. Haec partim ex naturae iure, partim ex consuetudinis usu constat.
Quia partes illius quedam naturae ius inserit, ut religionem, pietatem, gratiam,
uindicationem, obseruantiam, ueritatem, quarum diffinitio talis esse poterit.
Religio est quae superioris cuiusdam rei quam diuinam uocant, curam
cerimoniamque affert. Pietas per quam sanguine coniunctis patriaeque beniuolis,
officium et diligens tribuitur cultus.
Anselmus Laudunensis,
- ENARRATIONES IN EVANGELIUM MATTHAEI
PL 162.1328
Justitia est habitus animi,
reddens unicuique quod suum est, scilicet ut se vestiat secundum mensuram, et
comedat et procuret se secundum mensuram.
Thomas Aquinas