Ambrogio Lorenzetti, Justice, Palazzo Pubblico, Siena, ca. 1340 A.D. |
St. Augustine, DE DIVERSIS QUAESTIONIBUS LXXXIII Quaestio 31: Sententia Ciceronis, quemadmodum virtutes animi ab illo divisae ac definitae sint (Cic. lib. 2 de Invent.). PL 40.20Justitia est habitus animi, communi utilitate conservata, suam (suum?) cuique tribuens dignitatem. Ejus initium est ab natura profectum: deinde quaedam in consuetudinem ex utilitatis ratione venerunt: postea res et ab natura profectas et ab consuetudine probatas, legum metus et religio sanxit. Justice is a habit of the mind which attributes to each person his dignity and his <ius>, preserving a due regard to the general welfare. Its first principles proceed from nature. Subsequently some practices became established by universal custom, from a consideration of their utility; afterwards the fear of the laws and religion sanctioned proceedings which originated in nature, and had been approved of by custom. |
Cassiodorus Vivariensis: M. AURELII CASSIODORI DE ANIMA., PL 70.1290.
Justitia est habitus animi, pro communi utilitate servatus, suam cuique tribuens dignitatem. Contra confusa et incerta prudentia utiliter adhibetur. Prudentia vero est rerum bonarum et malarum verax scientia.
Alicuin, DISPUTATIO DE RHETORICA ET DE VIRTUTIBUS SAPIENTISSIMI REGIS KARLI ET ALBINI MAGISTRI
Rabanus Maurus, De rerum naturis PL 111.417
Justitia est habitus animi, unicuique rei propriam tribuens dignitatem. In hac divinitatis cultus, in hac humanitatis jura, et aequitas totius vitae conservatur. Haec partim ex naturae jure, partim ex consuetudinis usu constat: quia partes illius quoddam naturae jus inserit, ut religionem, pietatem, gratiam, vindicationem, observationem, veritatem: quarum definitio talis esse poterit.
iustitiae quidem diffinitio talis est. Iustitia est habitus animi unicuique rei propriam tribuens dignitatem. In haec diuinitatis cultus, in hac humanitatis iura, et aequitas totius uitae conseruatur. Haec partim ex naturae iure, partim ex consuetudinis usu constat. Quia partes illius quedam naturae ius inserit, ut religionem, pietatem, gratiam, uindicationem, obseruantiam, ueritatem, quarum diffinitio talis esse poterit. Religio est quae superioris cuiusdam rei quam diuinam uocant, curam cerimoniamque affert. Pietas per quam sanguine coniunctis patriaeque beniuolis, officium et diligens tribuitur cultus.
PL 162.1328
Justitia est habitus animi, reddens unicuique quod suum est, scilicet ut se vestiat secundum mensuram, et comedat et procuret se secundum mensuram.