Dignum namque existimamus, ut, cum bona facientes nostram laudem atque protectionem merceantur, omnes eos, quorum scientia mundus illuminatur, ad obediendum Deo et nobis, ministris eius, vita subiectorum informatur, quadam speciali dilectione ab omni iniuria defendamus.
Quis eorum non misereatur? Amore scientie facti exules, de divitibus pauperes semetipsos exinaniunt, vitam suam omnibus periculis exponunt, et a vilissimis sepe hominibus - quod graviter ferendum est - corporales iniurias sine causa perferunt.
Hac igitur generali lege et in eternum valitura decrevimus, ut nullus de cetero tam audax inveniatur, qui aliquam scolaribus iniuriam inferre presumat, nec ob alterius eiusdem provincie debitum, quod aliquando ex perversa consuetudine factum audivimus, aliquod dampnum eis inferat.
Scituris huius sacre legis temeratoribus et illius temporis, si hoc
vindicare neglexerint, locorum rectoribus, restitutionem rerum ablatarum ab
omnibus exigendam in quadruplum, notaque infamie ipso iure irrogata,
dignitate sua careant in perpetuum.
Codex Giustiniano, Cod. 4.13
Bologna, Collegio di Spagna, 286, fol. 95r
Verum tamen, si eis litem super aliquo negotio quispiam movere voluerit, huius rei optione data scolaribus, eos coram domino, aut magistro suo, vel ipsius civitatis episcopo, quibus in hoc iurisdictionem dedimus, conveniat. Qui vero ad alium iudicem eos trahere temptaverit, causa etiam si iustissima fuerit, pro tali conamine cadat.
Hanc autem legem inter imperiales constitutiones sub titulo "Ne filius pro patre etc." inseri iussimus. Cod. 4.13 post l.5.